Als wij ergens een tekort ervaren heeft dat een negatieve invloed op de kwaliteit van de beslissingen die we nemen. Dat toont de Amerikaans-Indiase psycholoog/econoom Sendhil Mullainathan aan in zijn baanbrekende boek ‘Schaarste’. Het is daarbij niet zozeer de vraag of het tekort er daadwerkelijk ís, maar of we dat zo ervaren. Hij heeft uitgerekend dat door de stress die de ervaring van dat tekort met zich meebrengt ons IQ gemiddeld 10 tot 13 punten daalt.
In zijn boek gaat het over een tekort aan geld, maar hij geeft aan dat dit effect ook geldt voor tekort aan allerlei andere zaken, zoals gezelschap, zingeving, veiligheid, rust en tijd. En dat zijn zaken waar de meeste Nederlanders met enige regelmaat een tekort aan ervaren.
Mullainathan kwam ook nog tot andere bevindingen. Hij ontdekte dat ons vermogen om op korte termijn het tekort te verlichten weliswaar toenam, maar dat we daardoor nog minder ruimte over hadden om beslissingen te nemen die onze situatie op lange termijn zouden verbeteren. Deze ruimte noemt hij bandbreedte.
Als door de ervaring van een tekort onze bandbreedte afneemt zijn we dus slechter in het nemen van strategische beslissingen. Dat laatste is nu precies waar het om gaat als we in het stemhokje staan. We hebben het allemaal druk, en ervaren desondanks regelmatig vele tekorten. Dat betekent dat ook de beslissingen die we in het stemhokje nemen niet de gewenste kwaliteit hebben. Hoe meer we de tekorten voelen, hoe groter de stress, hoe slechter de beslissingen.
Hier maken diverse politici meedogenloos gebruik van. Ze praten ons een tekort, angst of slachtofferschap aan, benoemen een zondebok en beloven ons dat zij de zondebok uit het openbare leven zullen verwijderen zodat ons tekort opgelost zal worden. En wij, in de stress door de ervaring van het tekort, geloven dat. Zo kan het gebeuren dat we, gedreven vanuit dat tekort, telkens weer op dezelfde politici stemmen en er uiteindelijk niets verandert.
Als we verandering willen moeten we dus bij onszelf beginnen. Als we dan beginnen om de tekorten aan rust en tijd op te lossen ontstaat vanzelf meer ruimte om ook naar de andere tekorten te kijken. Zo kunnen we leren om in het stemhokje kwalitatief betere beslissingen te nemen.
Geef een reactie